Ӗнер пирӗн республикӑра «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» VII литература конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Ку ӑмӑрту, Марина Карягина тележурналист, сӑвӑҫ тата поэт Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, виҫӗ ҫулта пӗрре иртет. Ҫӗнтерӳҫӗсене Республикӑн ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшне пухнӑ.
Литература конкурсне 34 автор 46 ӗҫ тӑратнӑ. Вӗсем 10 районпа 4 хуларан: Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Тӑвай районӗсенчен, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенчен.
Конкурс проза, поэзи, драматурги номинацисемпе иртнӗ. Хайлавсене чӑвашла тата вырӑсла ҫырнӑ. 61 проценчӗ сӑвӑсемпе конкурса хутшӑннӑ, 30% — проза номинацире, 9% — драматурги енӗпе.
Конкурса Лидия Филиппова, Раиса Сарпи, Ольга Туркай, Марина Карягина, Дмитрий Суслин ҫыравҫӑсем тата ЧР Культура министерствин пай пуҫлӑхӗ Инна Ильина хакланӑ.
15-21 ҫулсенхисенчен «Проза» номинацире Йӗпреҫ районӗнчи Екатерина Кошелева «Сӗт хакӗ» хайлавпа, 22-30 ҫулсенхисенчен Вӑрнар районӗнчи
Ольга Австрийская (Иванова) «Чи ҫутӑ ӗмӗт» хайлавпа ҫӗнтернӗ. Вырӑслисенчен Шупашкарти
Дария Перевезенцева (15-21 ҫулсенчисем хушшинче) мала тухнӑ.
Чӑваш Енре куҫса ҫӳрекен ФАПсене ӗҫлеттерме тытӑнасшӑн. Патшалӑх закупкисен сайтӗнче вӗсене туянасси пирки пӗлтернӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, автобуссен е грузовиксен «Хӗрлӗ хӗрес» эмблема, «Медицина служби» тата «Фельдшерпа акушер пункчӗ» тесе ҫырни пулмалла.
Кунсӑр пуҫне куҫса ҫӳрекен ФАПсен гинекологи пуканӗ, электрокардиограф, аслисене тата 1 ҫул тултарман ачасене виҫмелли хатӗр, тонометр, наркӑмӑшлӑ тата вӑйлӑ витӗмлӗ эмелсене упрамалли сейф, дефибриллятор-монитор, экспресс-анализатор, санитари наҫилккисем, ӳпкене вентиляци тумалли аппарат пулмалла.
Кунашкал ФАПсене 16 пульницӑна парӗҫ: Пӑрачкав, Йӗпреҫ, Муркаш, Шупашкар, Улатӑр, Вӑрнар, Комсомольски, Элӗк, Патӑрьел, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Елчӗк, Тӑвай, Красноармейски районӗсенчи пульницӑсене.
24 ҫулти Денис Авакумов Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче виҫҫӗмӗш курсра вӗренет. Ҫамрӑк-ха, анчах вӑл Вӑрнар районӗнче хӑйӗн фермине ертсе пырать.
Денис пӗлтӗр ЧР Ял хуҫалӑх министерствин грантне – 3 миллион тенкӗ – ҫӗнсе илнӗ. Ку укҫапа студент ӗне ферми ҫӗкленӗ, выльӑх-чӗрлӗхпе аппаланма пуҫланӑ. Халӗ каччӑ беснес-плана пӑхӑнса ӗҫлет: ферма тунӑ, трактор туяннӑ, икӗ ентешне официаллӑ мелпе ӗҫе илнӗ. Чылай ӗҫе хӑйӗн тума тивет, анчах ака вӑхӑтӗнче ҫамрӑк фермер тепӗр икӗ пулӑшуҫа илесшӗн.
Халӗ Денисӑн ферминче 50 пуҫ ӗне, вӗсенчен 26-шӗ – сумалли. Икӗ кунра 1 тонна сӗт параҫҫӗ. Кунпа кӑна ҫырлахасшӑн мар студент – ӗне шутне ӳстересшӗн.
Денис Авакумов ашшӗн ӗмӗтне пурнӑҫланӑ тесен те йӑнӑш мар. Ашшӗ ҫамрӑк чухне кунашкал услам пирки шутланӑ. Шӑпах вӑл ывӑлне ҫемье ферми уҫма, грант илме документсем тӑратма сӗннӗ.
Ӗнер ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, каҫхи 5 сехет ҫурӑра Вӑрнар районӗнчи Тимӗрҫкасси ялӗнче пушар алхаснӑ. Шел те, инкекре ҫынсен пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Пушара сӳнтерсен 73 ҫулти кил хуҫин тата унӑн 75-ри мӑшӑрӗн виллисене тупнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар асӑрханмасӑр пирус туртнӑшӑн тухнӑ. Ҫулӑм йывӑҫ ҫуртӑн шалти отделкине, пурлӑха тӗп тунӑ.
Патӑрьел районӗнчи Люля поселокӗнче те инкек пулнӑ. Каҫхи 9 сехетре унта та йывӑҫ ҫурт ҫуннӑ. Ҫулӑм 30 ҫулти кил хуҫин хуралтисене те тӗп тунӑ. Хӑй чиперех, анчах унӑн 54 ҫулти тусӗ вара пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Халӗ пушар мӗншӗн тухнине тӗпчеҫҫӗ.
Ҫак кунсенче Тӗмен хулинче Пӗтӗм Раҫҫейри хӗллехи ял спорт вӑййисем иртеҫҫӗ. Унта пирӗн тӑрӑхрисем те тухса кайнӑ.
Спорт ҫемйисем хушшинче Чӑваш Енрисем халех палӑрнӑ. Йӗпреҫ районӗнчи Алексейпа Наталья тата вӗсен ывӑлӗ Никита Ефремовсем 12-13 ҫулсенчи арҫын ачасемлӗ ҫемьесен хушшинче тупӑшаҫҫӗ. Пӗчӗкрех ачаллисен хушшинче Тӑвай районӗнчи Владимирпа Алина тата вӗсен ывӑлӗ Глеб Никифоровсем ӑмӑртаҫҫӗ.
Ҫемье командисем хутӑш эстафетӑра тупӑшнӑ та пирӗн ҫемьесем иккӗшӗ те хӑйсен ушкӑнӗсенче иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Паян йӗлтр эстафетинче ӑмӑртнӑ. Кӗҫӗн ушкӑнра Ефремовсем иккӗмӗш тухнӑ, Никифоровсем — тӑваттӑмӗш вырӑнта.
Тӗменти ҫав ӑмӑртӑва пирӗн республикӑран Вӑрнар, Шупашкар, Йӗпреҫ, Тӑвай, Ҫӗмӗрле тата Етӗрне районӗсенчи 24 спосртмен хутшӑнать.
Ҫӗрпӳ районӗнчи Виҫпӳрт Сали ҫывӑхӗнчи заправка ҫумӗнче арҫын виллине тупнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл шӑнса вилнӗ. Кун пирки «Про Город» хаҫат сайтӗнче хыпарланӑ.
34 ҫулти арҫын виллине пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ир-ирех асӑрханӑ. Ҫак хыпара хаҫата пӗлтернӗ ҫын каланӑ тӑрӑх, ҫав арҫын эрехпе айкашма пултарнӑ. Халӗ РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттерет, арҫын мӗншӗн вилнине уҫӑмлатать.
Нумаях пулмасть Вӑрнар районӗнче килӗнчен инҫех мар хӗрарӑм шӑнса вилни пирки пӗлтернӗччӗ.
Пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ҫур ҫӗр иртни 3 сехетре Вӑрнар районӗнчи Утар ялӗнче хӗрарӑм виллине тупнӑ. Хайхискер хӑй пурӑнакан ҫуртран инҫе мар, Вӑрман урамӗнче, выртнӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, Утарта пурӑннӑ 38 ҫулти хӗрарӑм шӑнса вилме пултарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттерет, хӗрарӑм мӗн сӑлтава пула вилнине уҫӑмлатать.
Палӑртмалла: пушӑн 3-мӗшӗнче ҫанталӑк самаях сивӗ тӑчӗ.
Паян 9 сехетрен пуҫласа пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗччен урамра газ шӑрши туйсан пӑшӑрханса ан ӳкӗр. Ҫак тапхӑрта республикӑна ортодонт илсе килеҫҫӗ. Ҫак япалана газа яраҫҫӗ, ҫапла майпа унӑн шӑрши туйӑнать. Ку шӑршӑ вара газ сывлӑша тухнине пӗлме май парать.
Шупашкарти магистральлӗ газопроводсен лини производство управленийӗ ортодонта ҫак маршрутпа илсе килет: «Шупашкар» КС-22, Шупашкарти ГРС-1, Болдино, Ужовка, Шупашкарти ГРС ТЭЦ-2. Унтан ӑна ҫӗр айӗнчи пичкене яраҫҫӗ.
Ортодонт илсе килнӗ чухне Шупашкарта, Шупашкар, Вӑрнар, Ҫӗмӗрле, Муркаш, Етӗрне районӗсенче газ шӑрши кӗме пултарӗ. Ыйту сиксе тухрӗ тӗк ҫак номерпе шӑнкӑравлӑр: 8 (8352) 56-09-20, 30-54-09.
Паян ҫур ҫӗр иртни 2 сехет те 45 минутра Пӑрачкав районӗнче автобус ҫаврӑнса ӳкнӗ. Мускавран Чӗмпӗре кайма тухнӑ «Сетра» транспорт Мочкас ялӗнче кювета чӑмнӑ.
Салонра ҫав вӑхӑтра 20 пассажир пулнӑ. ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, 5 ҫын суранланнӑ, вӗсене вырӑнти пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, автобус водителӗ руле итлеттереймен. Халӗ Пӑрачкав районӗнчи полицейскисем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Аса илтерер: нумаях пулмасть Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнчен Шупашкара кайма тухнӑ маршрутка та ҫаврӑнса ӳкнӗччӗ. Юрать, салонри пассажирсем аманман, вӗсенчен пӗри ҫеҫ кайран тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.
«Правда ПФО» интернет-кӑларӑм Чӑвашстат курӑмлатнӑ статистикӑна пичетленӗ: Чӑваш Республикинчен пӗлтӗр 21 пин те 59 ҫын куҫса кайнӑ, пирӗн пата 15 пин те 734 ҫын килсе тӗпленнӗ.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑран куҫса каякансенчен ытларахӑшӗ Раҫҫейӗн ытти регионӗнче пурӑнма тытӑннӑ, ҫав вӑхӑтрах ют ҫӗршывсенче тӗпленнисем те пур: унашкаллисен йышӗ 2337 ҫын. Ҫапла майпа Чӑваш Енри миграци чакӑвӗ 5325 ҫынпа танлашнӑ. 2017 ҫулпа танлаштарсан 2218 ҫын ытларах.
Пирӗн пата пурӑнма куҫнисен пысӑк пайӗ — Раҫҫейӗн урӑх регионӗнчен. Чикӗ леш енчен 2191 ҫын куҫса килнӗ.
Палӑртса хӑвармалла, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пурӑнакансен йышӗ ӳснӗ, Етӗрне, Патӑрьел тата Вӑрнар районӗсенче вара чакнӑ.
+22.3 °C